Ακολουθεί ο χαιρετισμός του Βουλευτή Ν.Λευκάδας Θανάση Καββαδά, στην ημερίδα -αφιέρωμα στην καρσάνικη βελονιά, που συνδιοργανώθηκε από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας, την Κοινότητα Καρυάς Λευκάδας, το Μουσικοφιλολογικό Όμιλο «Απόλλων» Καρυάς και την ΑΜΚΕ «ARTIS GRATIA», με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην αίθουσα συνεδριάσεων του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Λευκάδας, το Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022, ενώ πλαισιώθηκε από τα εγκαίνια της έκθεσης εικαστικών τεχνών της αίθουσας τέχνης “Θεόδωρος Στάμος”.
“Κυρίες και κύριοι,
Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι απόψε εδώ, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας και είμαι στην ευχάριστη θέση να μεταφέρω τους θερμούς χαιρετισμούς της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη-και τη στήριξή της-στις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται με επίκεντρο την καρσάνικη βελονιά.
Η αποψινή εκδήλωση, είναι ξεχωριστή όχι μόνο για την Λευκάδα και για την Καρυά, αλλά για κάθε Λευκαδίτη και Λευκαδίτισσα που αισθάνεται το καρσάνικο κέντημα ως μέρος της ταυτότητάς του.
Είναι αξιοσημείωτο πώς ένα στοιχείο που προστέθηκε τον προηγούμενο αιώνα στην κουλτούρα του νησιού μας έχει ενσωματωθεί τόσο γρήγορα και τόσο βαθιά στον πολιτισμό της Λευκάδας.
Ίσως φταίει ότι η Μαρία Σταύρακα, η Κουτσοχέρω, που αν και με σοβαρή αναπηρία και στα δύο χέρια, εμπνεύστηκε τη νέα τεχνική της καρσάνικης βελονιάς, ήταν γνήσιο παιδί της Καρυάς – ένας άνθρωπος ζωντανός, πνευματώδης, με ανησυχίες, αλλά και με αισθητική και κουλτούρα που σμιλεύτηκε μέσα από τη λαϊκή παράδοση.
Ίσως πάλι φταίει η απαράμιλλη τέχνη και ομορφιά του καρσάνικου κεντήματος, στη θέα του οποίου κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος: τα εκλεκτά υφάσματα και οι κλωστές, τα καλαίσθητα γεωμετρικά σχέδια που χρειάζονται απόλυτη ακρίβεια, αλλά και το γούστο της κεντήστρας και ένα έμφυτο χάρισμα για την τέχνη για να γίνουν.
Ίσως φταίει και ότι η τέχνη του καρσάνικου κεντήματος αγκαλιάστηκε πολύ γρήγορα από ανθρώπους εντός και εκτός Λευκάδας, αλλά και από το παλάτι, ανθρώπους που βοήθησαν να ιδρυθεί το 1912 η σχολή καρσάνικου κεντήματος στην Καρυά.
Εκεί, οι μαθήτριες άρχισαν να δημιουργούν τα αριστουργήματα που γρήγορα κατέκτησαν όλη την Ελλάδα – και που γρήγορα άνοιξαν τα φτερά τους για το καινούριο τους ταξίδι στην κόσμο, φτάνοντας σε όλα τα ευρωπαϊκά βασιλικά σαλόνια, αλλά και σε χιλιάδες σπίτια από όλα τα βαλάντια.
Το 2018, ανέλαβα μια πρωτοβουλία για την ανάδειξη του καρσάνικου κεντήματος.
Μαζί με την εξαιρετική κεντήστρα Μαύρα Αρβανίτη, που χαίρομαι ιδιαίτερα που είναι απόψε εδώ μαζί μας και με την οποία συνεργαστήκαμε άψογα μέχρι το τελικό αποτέλεσμα, υποβάλλαμε αίτημα στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Και το Δεκέμβριο του 2019, με Υπουργό την κυρία Λίνα Μενδώνη, πετύχαμε την ένταξη του Καρσάνικου Κεντήματος στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, μια πρωτοβουλία της Ουνέσκο σε συνεργασία με τα κράτη του ΟΗΕ.
Και πρέπει να πω ότι από τότε, πετύχαμε την ένταξη ακόμα 4 στοιχείων του λευκαδίτικου πολιτισμού – των φακών Εγκλουβής, του πορσάνικου μαχαιριού, της παραδοσιακής λαδόπιτας και του παιχνιδιού αμπαλί, ώστε η Λευκάδα έχει 5 από τα συνολικά 83 αναγνωρισμένα στοιχεία στον κατάλογο – περισσότερα από κάθε άλλο τόπο στη χώρα μας.
Ήμουν στο γραφείο της Υπουργού την ημέρα που υπεγράφη η απόφαση και το καρσάνικο κέντημα έγινε το πρώτο λευκαδίτικο στοιχείο πολιτισμού που αναγνωρίστηκε επίσημα ως κομμάτι του παγκόσμιου πολιτισμού.
Τα συναισθήματα εκείνης της στιγμής δεν μπορούν να περιγραφούν.
Ως βουλευτής της Λευκάδας είχα ένα αίσθημα δικαίωσης ενός μακρού αγώνα που κάναμε, μια στιγμή επιτυχίας – αλλά ως Λευκαδίτης είχα μια βαθιά αίσθηση χαράς και υπερηφάνειας.
Μια αίσθηση ότι ο τόπος μου, ο τόπος μας, συνεχίζει να γράφει ιστορία και να αφήνει το αποτύπωμά του στον κόσμο.
Και χαίρομαι διότι τον Αύγουστο του 2020, είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε με την κυρία Λίνα Μενδώνη, την Καρυά και το Λαογραφικό μουσείο λευκαδίτικου κεντήματος “Μαρία Κουτσοχέρω” και να δει η Υπουργός Πολιτισμού από κοντά τον τόπο όπου γεννήθηκε η τέχνη της καρσάνικης βελονιάς, αλλά και τα ίδια τα αριστουργήματα των κεντηστρών.
Μάλιστα στην πλατεία της Καρυάς της χάρισα και ένα υπέροχο κέντημα για να έχει ως ενθύμιο από την επίσκεψή της.
Βεβαίως, η εγγραφή στον εθνικό κατάλογο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς δεν έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα.
Θέλουμε να έχει χειροπιαστά αποτελέσματα – οφέλη και για την ίδια την τέχνη, αλλά και για την Λευκάδα, την Καρυά, τους κατοίκους αυτού του τόπου.
Θέλουμε η αναγνώριση και η διεθνής προβολή να δώσει κίνητρα σε νεότερες γενιές να συνεχίσουν την τέχνη.
Να κάνει πιο αναγνωρίσιμα τα έργα των κεντήστρων της Λευκάδας, να τους δώσει προστιθέμενη αξία, ώστε αυτή η τέχνη να γίνει μία πηγή οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας.
Και ήδη τα αποτελέσματα γίνονται φανερά, αφού τα μοτίβα του καρσάνικου κεντήματος έχουν αρχίσει να δίνουν έμπνευση σε αντικείμενα όπως τσάντες, παπούτσια και ρούχα, ανοίγοντας έναν ολόκληρο νέο οικονομικό κύκλο.
Γι’ αυτό και η προσπάθεια για την ανάδειξη της τέχνης του λευκαδίτικου κεντήματος δεν σταματά με την ένταξή του στην εθνική άυλη πολιτιστική κληρονομιά.
Συνεχίζουμε, έχουμε νέους στόχους και όραμα για την ίδρυση μιας σχολής καρσάνικου κεντήματος, καθώς και μιας έκθεσης κεντήματος σε ένα σύγχρονο χώρο που θα τα αναδεικνύει κατάλληλα.
Έχω αναλάβει ήδη κάποιες πρωτοβουλίες προς το σκοπό αυτό και ελπίζω σύντομα να μπορώ να ανακοινώσω κάτι πιο χειροπιαστό, πάντα βεβαίως σε επαφή και συνεργασία με τους ανθρώπους της Καρυάς που πάντα προσφέρουν το μεράκι και την αγάπη τους στον τόπο τους.
Κυρίες και κύριοι,
η αποψινή εκδήλωση μετουσιώνει αυτήν την αγάπη και την επιθυμία όλων μας για προσφορά σε χειροπιαστό αποτέλεσμα.
Καλλιτέχνες εμπνευσμένοι από το καρσάνικο κέντημα, μας δίνουν τη δική τους οπτική, μέσα από τη δική τους τέχνη, όχι πια μόνο για τη μορφή του καρσάνικου κεντήματος, αλλά όλων όσων περιγράφει με τις βελονιές του.
Μια δική τους οπτική, εντέλει, για τον κόσμο, τον τόπο, τους ανθρώπους.
Γι’ αυτό και θέλω να συγχαρώ ιδιαιτέρως όλους όσοι διοργάνωσαν τις δράσεις που ξεκίνησαν πριν λίγο καιρό στην Καρυά, αλλά και την αποψινή εκδήλωση, καθώς και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας, την Κοινότητα Καρυάς και τον Μουσικοφιλολογικό Όμιλο «Απόλλωνα» Καρυάς για όλες τις πρωτοβουλίες τους γύρω από το Καρσάνικο κέντημα.
Και βεβαίως να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού που έχει αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια για την ανάδειξη αυτής της σπουδαίας λευκαδίτικης τέχνης.
Καλωσορίζω με τη σειρά μου τους εκλεκτούς καλεσμένους, τους συμμετέχοντες και τους ομιλητές και εύχομαι καλή επιτυχία στην εκδήλωσή σας.”
